Սկանդալային նկարիչ Մաուրիցիո Կատելանի նախագծած մաքուր ոսկուց պատրաստված զուգարանակոնքը Sotheby's աճուրդում վաճառվել է ապշեցուցիչ 12.1 միլիոն դոլարով։

Մոտավորապես 101 կգ քաշով «Ամերիկա» անվամբ զուգարանակոնքը ամբողջությամբ պատրաստված է 18 կարատանոց ոսկուց։ Սկզբնական գինը 10 միլիոն դոլար էր, որը համապատասխանում էր թանկարժեք մետաղի շուկայական արժեքին։

Հեղինակը բացատրել է, որ այս ստեղծագործությունը, որը ծառայում է որպես սովորական զուգարանակոնք և նույնիսկ տեղադրվել է Sotheby's-ի Նյու Յորքի գլխավոր գրասենյակում՝ հանրային ցուցադրության համար, նախատեսված է որպես երգիծական մեկնաբանություն Միացյալ Նահանգներում չափազանց հարստության վերաբերյալ։

«Անկախ նրանից, թե դուք ուտում եք 200 դոլար արժողությամբ ճաշ, թե 2 դոլար արժողությամբ հոթ-դոգ, արդյունքը միշտ նույնն է լինում, գոնե երբ խոսքը վերաբերում է զուգարանակոնքին», - կատակել էր նա նախկինում։ Կատելանը հավելել է, որ ցանկանում է «անգին» ինչ-որ բան տեղադրել «ամենա ոչ վեհանձն, բայց ամենաանհրաժեշտ տեղում»՝ բարձր արվեստի և դրա օգտակար գործառույթի միջև կապը ընդգծելու համար։ 

Sotheby's-ը զուգարանակոնքն ավելի նրբանկատորեն է նկարագրել՝ «գեղարվեստական արտադրության և ապրանքային արժեքի միջև բախման սրամիտ մեկնաբանություն»։

Բնականաբար, ցուցահանդեսի ժամանակ այցելուներին թույլ չէին տալիս օգտվել զուգարանակոնքից։ «Մենք չենք ուզում, որ մարդիկ նստեն արվեստի գործի վրա», - բացատրել է Sotheby's-ի փորձագետ Դեյվիդ Հալպերինը։

Աճուրդից առաջ ոսկե զուգարանակոնքը պատկանում էր անանուն հավաքորդի։ Կատելանը 2016 թվականին ստեղծել է միայն երկու նման առարկա, և մեկը կարճ ժամանակով ցուցադրվել է Նյու Յորքի Գուգենհայմի թանգարանում։

Երբ զուգարանակոնքը դեռ Գուգենհայմում էր, թանգարանը նույնիսկ կատակով առաջարկել է այն տրամադրել նախագահ Թրամփին, այն բանից հետո, երբ նա խնդրել է Վան Գոգի նկարը։ «Ամերիկան» հետագայում ուղարկվել է Անգլիա և ցուցադրվել Բլենհայմի պալատում, որտեղից այն հետագայում գողացվել է։

Երկու տղամարդ դատապարտվել են անամոթ գողության համար, բայց ոսկե զուգարանակոնքն այդպես էլ չի գտնվել։ Հետաքննիչները եզրակացրել են, որ այն, հավանաբար, ապամոնտաժվել և հալեցվել է։

Կատելանը հայտնի է նաև այլ սադրիչ աշխատանքներով, ինչպիսին է «Կատակերգու» ինստալյացիան, որի վրա պատկերված էր մոխրագույն ժապավենով պատին ամրացված բանան։ Այն դարձավ վիրուսային սենսացիա և վաճառվեց 6 միլիոն դոլարով: Արվեստի գործը հետագայում մի քանի անգամ վերականգնվեց. բանանը փչացավ, բորբոսնեց կամ պարզապես կերան հնարամիտ այցելուները: