«Պետք է հավաքվել, գալ և իշխանությանը պարտադրել, որ նրանք փոխեն իրենց որոշումը». Սերժ Սարգսյան

ՀՀ երրորդ նախագահը դատական նիստից հետո պատասխանել է լրագրողների հարցերին

- Պարո՛ն նախագահ, հաշվի առնելով օրակարգային հարցերը, կցանկանայի անդրադառնայիք այս հարցերի ակունքներին: Սկսենք թե՛ փետրվարին, թե՛ մարտին Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությունից, որ Արցախի վերաբերյալ Ձեր կանխատեսումը, թե՝ արհավիրք է սպասվում, արդեն Ձեզ հայտնի է եղել 2018  թվականի փետրվարից: Ինքն այսպես է ասում. եթե ժողովրդին չէր ասում, գոնե թող ինձ ասեր, երբ վարչապետ դարձա կամ գրեր, մարդ ուղարկեր: Ինչպե՞ս կարձագանքեք սրան՝ առողջ գլխից հիվանդ գլխին ուղարկելու պրակտիկային: 

-Ես կարծում եմ, որ որևէ մեկը չի զարմանա, եթե մեկ անգամ ևս ասեմ, որ Հայաստանի կառավարիչը տիեզերական մասշտաբի ստախոս է: Նախ, ինքը միայն դա չէր ասել լրատվամիջոցների հետ իր այդ երկու շփումների ընթացքում: Նա նախ զրպարտել էր ինձ, այն առումով, որ  իբր ես ինչ-որ կենցաղային հարցերով նամակներ եմ ուղղել, բայց իմ աշխատակազմի ղեկավարը միանգամից հերքեց և պահանջեց, որպեսզի նրանք այդ, այսպես ասած, նամակները հրապարակեն: Պարզ է, որ ոչինչ տեղի չունեցավ, որովհետև այդպիսի բան չէր եղել: 

Երկրորդ, Դուք երևի ճիշտ ասացիք` հիվանդ գլխից առողջ գլուխ տեղափոխելու մասին, բայց ես մի քիչ այլ առումով կասեմ. մի քանի անգամ ասել եմ, հիմա էլ կրկնեմ, որ արհավիրքն իր իշխանության գալն էր, արհավիրքը գլխավոր բանակցողի փոփոխությունն էր, իսկ մնացած իրադարձությունները, ողբերգությունները` Արցախի հայաթափում, կապիտուլյացիա, Հայաստանի ստորացուցիչ վիճակ, դրանք ընդամենն այդ արհավիրքի հետևանքներն էին: Բայց, այդուհանդերձ, ցանկանում եմ մի քանի օրինակներ էլ բերել, և տեսնենք ես արդյո՞ք զգուշացրել եմ ռազմական գործողությունների մասին, խնդիրների մասին, թե՞ չէ: 

Առաջին անգամ, երբ և՛ ինքը, և՛ մեր ժողովուրդը զգուշացվել են` ապրիլի 17-ին էր, երբ ես ընտրվում էի վարչապետ, երբ ասացի, որ բանակցային գործընթացը կանգ է առել և, ակնհայտ է, դրանից հետո բացատրեցի, թե ինչումն է խնդիրը և այլն: Իրենք ոնց որ սկզբից դա չնկատեցին, հետո սկսեցին այդ բառերն ամբողջ կոնտեքստից կտրելով,  որպես բանակցությունների ձախողման ապացույց բերել: Այնուհետև, ռազմական գործողություններից` 44-օրյա պատերազմից հետո սկսեցին կուրծք ծեծել` բա տեսնո՞ւմ եք, ասել էր, որ ռազմական գործողություններ են լինելու, որ վատ է լինելու և այլն, և այլն: Մի երկու տարի դրա մասին խոսում էին: Իսկ հիմա ասում են, որ չենք զգուշացրել: 

Երկրորդ անգամ ես անձամբ իրեն եմ զգուշացրել, վերջին 30 տարիների ընթացքում տեղի ունեցած մեր միակ հանդիպման ժամանակ, երբ ապրիլի  22- ին «Մարիոթ» հյուրանոցում նրան ասացի, որ ինքը մարտի 1-ի իրադարձություններից դասեր չի քաղել, իսկ ինքը, բնականաբար, իր բնույթի համաձայն, անմիջապես շուռ տվեց ամբողջ ասածը և տարավ այնտեղ, որ իբր ես սպառնում եմ ժողովրդին: Որովհետև ինձ համար այն ժամանակ էր արդեն ակնհայտ, որ Հայաստանում ներքին քաղաքական վիճակը շատ  բարդ էր, իսկ ունենալով այդպիսի ներքաղաքական իրավիճակ, Հայաստանը չէր կարող ունենալ որևէ հաջողություն որևէ ռազմական գործողության ժամանակ:

Հաջորդ զգուշացումն ուղիղ խոսքերով արվել էր մայիսի 1-ին, երբ նա առաջադրվել էր վարչապետ, և մեր խմբակցության պատգամավորները նրան ասում էին, որ ինքը չի կարող կառավարել, ղեկավարել Հայաստանը, որ ինքը չի կարող լինել Գերագույն գլխավոր հրամանատար, որ դա ունենալու է ողբերգական հետևանքներ: Դա էլի ինքը չընդունեց, չընկալեց: 

Հաջորդ հիշեցումը, շատ ուղիղ տեքստով, եղել է արդեն 2020 թվականի մարտին, եթե չեմ սխալվում, երբ նա Վայոց ձորում քովիդը խեղդում էր օղիով, բառացի ասաց, որ Սերժ Սարգսյանը և ՀՀԿ-ն մեզ վախեցնում են պատերազմով: Բա եթե մենք չենք զգուշացրել, եթե մենք չենք ասել, այդ բառերը որտեղի՞ց են: 

Ինչ վերաբերում է նրա ասածին, որ կար մարդ, ով և՛ ինձ հետ էր շփվում և՛ իր հետ էր շփվում: Այո, կար այդպիսի մարդ, բայց, ցավոք սրտի, հիմա այդ մարդը չի կարող վկայություն տալ. չեմ ուզում ուղղակի անունը տալ, պարզապեսթող ինքը հիշի այդ մարդուն և նրա քաղաքական թիմինի՞նչ էր ասում 2019 թվականի վերջին և 2020 թվականի սկզբին. ասում էր, որ ամեն ինչ լավ է, մենք ձեր թիկունքին կանգնած ենք, որ ամեն ինչ նորմալ է լինելու, բայց բանից պարզվեց, որ մարդկանց թիկունքին բազմել էր, որ թիկունքից հարվածի: Ու հարվածեց թիկունքից:

Եվ անձամբ ես, երբ 2020 թվականի ամռանը մամուլի ասուլիս անցկացրի ձեզ հետ, հիշում եք, ասացի, որ ռազմական գործողություններն ընդհուպ մոտենում են: Էլ զգուշացնելը պոզով-պոչո՞վ է լինում: Էլ ինչպե՞ս պետք է զգուշացնեինք: 

- Պարո՛ն նախագահ, այսօր ապրիլի 4-ն է, և ութ տարի առաջ այս օրը դեռևս ռազմական գործողություններ էին ընթանում: Հայացք գցելով անցյալին` ինչո՞ւ Ադրբեջանը ռազմական գործողություններ սանձազերծեց 2016 թվականին:

-Ակնհայտ է, և ես այդ մասին շատ եմ խոսել,  հիմա կարող եմ մեկ անգամ ևս հայտարարել. որովհետև Ադրբեջանը ձախողվել էր դիվանագիտական ոլորտում, բանակցություններում, և Ադրբեջանը փորձեց օգտագործել այն հնարքը, որն օգտագործվում էր 1992-1994 թվականներին, երբ որ անընդունելի պայմաններում կողմերից մեկին առաջարկում էին ինչ-որ հրադադար, կողմերից մեկը նախաձեռնում էր ռազմական գործողություններ, և այդ փուլն անցնում էր: Դա միանշանակ է: Եվ պատահական չէ, որ այդ ձախողման մասին Ադրբեջանի ղեկավարն արդեն 2016 թվականի աշնանը հայտարարեց, որ փակ դռների հետևում իրեն ստիպում են ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը: 

Կարող է այսպիսի հարց առաջանալ, որ էմոցիոնալ խոսքեր էին Ադրբեջանի ղեկավարի կողմից, բայց հիշո՞ւմ եք, որ ինքը նույնը, երկու անգամ առնվազն, կրկնել է 44-օրյա պատերազմից հետոԱյնպես որ` նպատակը դա էր, որպեսզի փոխեր բանակցային գործընթացը: Բայց դա իրենց, բնականաբար, չհաջողվեց: 

- Պարո՛ն Սարգսյան, այսօր մեզ են ստիպում ճանաչել Ադրբեջանի ինչ-ինչ տարածքներ ունենալու հանգամանքը: Տավուշում Փաշինյանն ասում է, որ չորս գյուղ է հանձնելու, տարբեր հիմնավորումներ է ներկայացնում: Այս հիմնավորումները որքանո՞վ են հիմնավոր, պարո՛ն նախագահ:

- Պարո՛ն նախագահ, ես էլ լրացնեմ՝ այս գյուղերի հանձնման այլընտրանքը ո՞րն է: Ի՞նչ այլընտրանք կտեսնեիք այս դեպքում:

-Ես բազմաթիվ անգամներ եմ եղել մեր հայրենիքի այդ հատվածում. եղել եմ 90-ականների սկզբներին, եղել եմ, երբ առաջին անգամ պաշտպանության նախարար էի նշանակվել, երբ ներքին գործերի և ազգային անվտանգության նախարար էի, և ավելի հաճախ՝ երբ երկրորդ անգամ նշանակվեցի պաշտպանության նախարար, և այդ տեղանքը հենց հիմա էլ աչքիս առջև է: 

Գիտեք, ամենամեծ խնդիրը նրանում է, թե ինչի հիման վրա ենք մենք այդ գյուղերը հանձնում Ադրբեջանին: Ցանկացած, այսպես, դիվանագիտական մի թեթև կուրս անցած մարդը գիտի, որ բանակցային գործընթացն այնպիսի պրոցես է, որ երբ համաձայնեցված չէ փաստաթղթի վերջին կետը, նախորդ բոլոր կետերը համաձայնեցված չեն: Այսինքն՝ սա բանակցությո՞ւն է, սա սահմանազատման գործընթա՞ց է, թե՞ ուղղակի Ադրբեջանի պահանջին հագուրդ տալ է: Ի՞նչ է, այսպես ասեմ, մեր գլխավոր բանակցողը մեզ ասում. ասում է` եթե չտանք, ապա ադրբեջանցիները կհարձակվեն: Մենք կարո՞ղ ենք արդյոք մտածել, որ վաղը, մյուս օրը Ադրբեջանը կարող է պայման դնել, ասել՝ եթե Սյունիքը չտաք, մենք կհարձակվենք, և այսպե˜ս ինչ ուզի՝ վերցնի: Սա ի՞նչ մոտեցում է: 

Իսկ կոնկրետ գյուղերի հետ կապված շատ մեծ խնդիրներ են լինելու: Ես կարծում եմ, որ նույնիսկ մինչ այդ որոշումն ընդունելը նրանք չգիտեին, թե այնտեղ ինչ է տեղի ունենալու, թե ինչպես են այս փուլում հայերն ու ադրբեջանցիները կողք կողքի խաղաղ ապրելու, թե ինչի՞ց ելնելով, օրինակ, նրանք մեր հանրապետություն մտնող գազատարը պետք է անվնաս թողնեն, ինչի՞ համար, էլի: 1990-ականների սկզբներին, շատ մեծ դժվարությունների գնով, Հայաստանի Հանրապետությանը հաջողվեց վերջ տալ այդ գազատարների պայթեցմանը և այլն: Եվ եթե իրեն թվում է, թե արդեն ամեն ինչ լավ է, հայերն ու ադրբեջանցիները եղբայրացել են, ի՞նչ ասեմ: 

- Կհստակեցնե՞ք այդ գյուղերը: Ալեն Սիմոնյանն ասում է, որ այդ թվում նաև Դուք գիտեք, թե որ կողմում է Հայաստանի սահմանը:

-Ալեն Սիմոնյա՞նն ով է: Դուք գնացեք իրենից մեկնաբանություններ հարցրեք: Այդ էր պակաս, որ ես մեկնաբանեմ Ալեն Սիմոնյանին:

-Քարտեզով...

-Ո՞ր քարտեզով եք ասում:

- Հարցնում եմ Ձեզ` բնակավայրերը ադրբեջանակա՞ն են, թե՞ հայկական: 

-Ես խնդրում եմ` հարց տալիս ուշադիր լսեք, երբ խոսվում է որևէ գյուղի տարածքի մասին, պետք է նկատի ունենալ, թե ո՞ր քարտեզով նկատի ունեն: 

- Պարո՛ն նախագահ, վաղը` ապրիլի 5-ին, Բրյուսելում նախատեսված է ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենի, Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ֆոն դեր Լեյենի և Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումը: Ձեր կարծիքով ի՞նչ է պետք ակնկալել այդ հանդիպումից: 

-Գիտեք, այլ աշխարհաքաղաքական իրավիճակի պայմաններում այդպիսի հանդիպումը կարող էր օգտակար լինել Հայաստանի Հանրապետությանը: Բայց հիմա, երբ այդպիսի առճակատում կա՝ Արևմուտք և Ռուսաստան, ապա այդպիսի հանդիպումը, վստահաբար, բերելու է հենց այդ առճակատման ուժեղացման մեր տարածաշրջանում: 

Ինչ-որ լուրեր են պտտվում, որի հավաստիությունը ես չեմ կարող հաստատել, որ իբր, փող են մեզ խոստանալու մեզ, այսինքն՝ Հայաստանի Հանրապետությանը և այլն, և այլն: Բայց իմ կարծիքով, Հայաստանի ակնկալիքն այդ հանդիպումից պետք է լինի՝ խնդրել Եվրամիությանը և Միացյալ Նահանգներին՝ ռեալ օգնել վերականգնելու Հայաստանի սուվերեն տարածքը, պետք է խնդրել, որպեսզի ազատ արձակվեն մեր գերիներն ու պատանդները, պետք է խնդրել, որպեսզի օգնեն վերականգնելու արցախահայության իրավունքները, իսկ Միացյալ Նահանգներն ու Եվրամիությունը պետք է պահանջեն Հայաստանի կառավարչից, որ Հայաստանում հաստատվի իրական ժողովրդավարություն, որ Հայաստանում քաղբանտարկյալներ չլինեն, որ Հայաստանում իրական պայքար լինի կոռուպցիայի դեմ, այլ ոչ թե ընտրողական և ոչ իրավաչափ միջոցներով հաշվեհարդար:

- Պարո՛ն Սարգսյան, ի՞նչ եք կարծում Հայաստանը պե՞տք է Եվրամիությանն անդամակցության հայտ ներկայացնի: 

-Ո´չ, իհարկե: 

- Ինչո՞վ եք Դուք դա բացատրում:

-Ես դա բազմաթիվ անգամ բացատրել եմ: Եվ Ձեր լրատվամիջոցին բազմաթիվ անգամ խնդրել եմ, երբ ինձ հարց եք փորձում ուղղել, ծանոթացեք իմ նախկին ասածներին:

- Ծանոթացել ենք: Եվ մի թիրախավորեք լրատվամիջոցին:

-Դա թիրախավորո՞ւմ է: Երբ խնդրում ես, որպեսզի վարվեն լրատվության կանոններով՝ թիրախավորո՞ւմ է:

- Պարո՛ն Սարգսյան, Դուք ասում եք, որ Ալիևին ստիպում էին փակ դռների հետևում ճանաչել Արցախի անկախությունը: Այդ դեպքում 2016  թվականի քառօրյայից հետո ինչո՞ւ էիք գնացել Ստեփանակերտ և Լեռնային Ղարաբաղի իշխանություններին ասում էիք, որ եթե չհամաձայնեք փոխզիջումներին, ապա երգելու ենք «Ստեփանակերտ-Ստեփանակերտ», ինչպես «Ղարս-Ղարս» էինք երգում: Ի՞նչ ասացին Ձեզ ԼՂ իշխանությունները և ինչպե՞ս էին հիմնավորում իրենց պատասխանը:

-Այդպիսի խոսակցություն եղել է, բայց այլ բովանդակությամբ: Ես 2016 թվականին, այո,  գնացել եմ Ստեփանակերտ:  Գնացել եմ և հավաքել եմ, հրավիրել եմ, խնդրել եմ, եկել է ղեկավարությունը և հիմնականում Ազգային ժողովի պատգամավորներ, և ես նրանց կշտամբել եմ իրենց թուլակամության համար, ոչ հստակ դիրքորոշման համար: Սա՝ մեկ: 

Այնուհետև իրենք ինձ հարցրել են, թե ես ընդհանրապես ինչպես եմ տեսնում՝ ինչպես պետք է ավարտվեն այդ բանակցությունները և առհասարակ  իմ տեսակետը՝ կապված Լեռնային Ղարաբաղի ճակատագրի հետ: Ես ասել եմ, որ լրացուցիչ որևէ ասելիք ձեզ չունեմ: Իմ ասելիքն այն է, ինչ հրապարակավ ասել եմ: Այն է` խնդիրը պետք է լուծվի փոխզիջումների հիման վրա,  Ադրբեջանը պետք է ընդունի Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքը, իսկ հայկական կողմերը պետք է Ադրբեջանին վերադարձնեն ադրբեջանական այն հինգ շրջանները: 

- Թուլակամությունն ինչո՞ւմ էր կայանում:

-Թուլակամությունը կայանում էր նրանում, որ մամուլը ինչպես գրել էր՝ քառօրյա պատերազմի ընթացքում Լաչինի միջանցքով, Լաչինով մեծ-մեծ խցանումներ կային: Ա՛յ դրանում էր թուլակամությունը: Եվ իրենք ինձ հարցրել են` բա ո՞րն է Ձեր նպատակը, ինչո՞ւ պետք է մենք հող տանք: Ես ասել եմ, որ եթե դուք ունենաք այդպիսի դիրքորոշում, ապա չի բացառվում, որ մի օր բոլորով հավաքվեք Երևանում և երգեք «Սետեփանակերտ-Ստեփանակերտ»:

- Չհամաձայնվեցի՞ն:

-Բայց համաձայնվել-չհամաձայնվելը ի՞նչ կապ ուներ: Ես չէի գնացել իրենց ասելու՝ ա՛յ սա է: Իրենք վաղուց գիտեին դրա մասին, և իրենց այդ մասին դեռևս վաղուց ոչ միայն ես եմ ասել, այլ այդ մասին,  ամբողջ բանակցային գործընթացի մասին ասել են նաև համանախագահողները: Իսկ այդ թեման, որ վերջերս թարմացրել են, եթե չեմ սխալվում, մեկ, թե երկու տարի առաջ ինչ-որ մեկը գրել էր, դրա նպատակը բոլորովին ուրիշ էր. կեղծելն էր իրականությունը:

- Ինչպե՞ս կանգնեցնել Փաշինյանի և կառավարության այս զիջումների պիրուետը, ինչպես մտահոգ շրջանակներն են նշում:  Բացի այս մտահոգությունները, ե՞րբ կսկսվեն կոնկրետ գործընթացներ: 

-Պարոն Սարգսյան, եթե թույլ տաք, հավելեմ՝ հատկապես այս չորս գյուղերի մասին է խոսքը, եթե թվում չեմ սխալվում,: Եթե լիներ այս իրավիճակը, Դուք ի՞նչ կառաջարկեիք, ի՞նչ լուծում կգտնեիք:

-Լուծումը, իմ կարծիքով, հետևյալն է. ստեղծվել էր, կարծեմ, ինչ-որ բանակցային մի խումբ, որը նախատեսված էր,  դրա ստեղծումը հետևեց նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթին: Բացի այդ, նաև դրանից հետո մեր երկրի վաստակաշատ նախկին պաշտոնյաներից մեկը շատ հանգամանորեն ներկայացրեց, թե ինչպիսին է ԵԱՀԿ-ի դիրքորոշումը սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացում: Ուղղակի պետք էր այդպես շարժվել: Կապիտուլյացիայից հետո ակնհայտ է, որ առանց միջնորդների բանակցությունը մեզ տանում է շատ վատ ձախողումների,  շատ ակնհայտ է:

- Եթե հիմա գործում լինեին միջնորդներ, կարծում եք Փաշինյանի թիմը չէ՞ր հայտարարի նախկին այդ ադրբեջանաբնակ գյուղերը տալու մասին՝ նշելով, որ փոխարենը պատերազմ կարող է լինել: 

-Միջնորդները նրա համար են, որպեսզի կարողանան երաշխավորել բանակցությունների նորմալ ընթացքը: Ա՛յ, եթե չկարողանան, այդ դեպքում կարելի է միջնորդներին մեղադրել:

- Մենք նոյեմբերի 9-ին միջնորդ ունեցել ենք, բայց չկատարվեցին պայմանները, չպահպանվեցին: 

-Ով չպահպանե՞ց:

- Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը:

-Դուք վստա՞հ եք: 

- Դուք ա՞յլ կարծիքի եք:

-Այո, շատ պարզ է, շա˜տ պարզ: Ժամանակին մենք ասել ենք, թե հիմնախնդիրը որտեղ է: 

- 9-րդ կե՞տն է խնդիրը, պարո՛ն Սարգսյան:

-Դե, հիմա հարցազրո՞ւյց եք ուզում: Կարող եք մոտենալ, առանձին հարցազրույց կտամ:

- Պարո՛ն Սարգսյան, Դուք նախորդ անգամ նշել էիք, որ Ձեր իշխանությունը կարողանում էր ՀԱՊԿ-ի հետ լեզու գտնել և աշխատել այդ կազմակերպության հետ, այս իշխանությունը չի կարողանում: ՀԱՊԿ-ը հայտարարություն է տարածել և, ըստ էության, հայտարարեց, որ Հայաստանում իր պատասխանատվության գոտին համարում է միայն պետական կարգավորված սահմանը: Ըստ Ձեզ` ո՞րն է այս իշխանության սխալը, որ ՀԱՊԿ-ը Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունն, ըստ էության, չի ճանաչում:

-Ես չեմ կարծում, որ Ձեր եզրակացությունը ճիշտ եզրակացություն է: Դուք մեջբերում եք մի այնպիսի հատված, որը հաստատում է հենց Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը: 

Ո՞րն է մեղքը: Բայց, ախր, ո՞ր մեղքը նշեմ՝ մեղքե՛րը. սկսած նրանից, որ դեռ ոչ մի բանում չկողմնորոշված՝ քրեական գործ հարուցեցին ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղարի նկատմամբ և այդպիսի բազմաթիվ, բազմաթիվ օրինակներ: Բա ի՞նչ էիք կարծում:

- Բայց ՀԱՊԿ-ը քաղաքական գնահատական տալի՞ս է, որ Ադրբեջանն օկուպացրել է հայկական տարածքները:

-Բայց ինչո՞ւ եք մի տեղից մյուս տեղը թռչում: Պետք չէ թռչել: Հարց եք տվել, հարցի պատասխանն ստացել եք, համբերեք, բարի եղեք թույլ տալ մեկ ուրիշն էլ հարց ուղղի:

-Կարելի՞ է մեկ հարց էլ ես տամ, պարո´ն  նախագահ, քանի որ սա միակ հնարավորությունն է Ձեզ տեսնելու:

-Այո, իհարկե, կարելի է:

 - Ես փետրվարից դուրս եմ եկել «168.am»-ի համար սոցհարցման, և հետաքրքիր պատկեր կա: Ամեն դեպքում, Դուք լավ եք տեղյակ նաև երեկվա հրապարակված սոցհարցումների արդյունքներից: Քաղաքացիները հարցնում են հետևյալը` մենք հարցազրույցներ ենք լսում, մենք անընդհատ լսում ենք կոչեր, թե ինչ անել, իսկ ընդհանուր առմամբ՝ մենք ի՞նչ պարտավորություն ունենք, եթե նախկին պաշտոնյաներն ընդամենը լռության մեջ տալիս են հարցազրույցներ և մեկնաբանությունն: Իրենց անելիքներն են ուզում հասկանալ: Եվ ուզում են հասկանալ, եթե կա հերթական հանձնման քաղաքական որոշում (հիշեցնում են Սյունիքի նախադեպը, երբ առանց թղթի Սյունիքում ինչ-որ մաս հանձնվել է), ի՞նչ անեն իրենք: Իրենք ասում են՝ ի՞նչ եք պատրաստվում անել դուք:  Շատ կոնկրետ մեզ ասեք` մենք ձեզ հետ հույս կապե՞նք, թե՞ ոչ: Պարադոքսալ է, բայց ընդամենը մի քանի տարի առաջ Ձեզ մերժած, Ձեր թիմին մերժած, նաև անեծքներով կամ վիրավորանքներով Ձեր մասին խոսող քաղաքացիները այսօր սպասելիքներ ունեն, համենայնդեպս, նախկիններից: Ի՞նչ պետք է փոխանցվի այս մարդկանց, և ինչի՞ պատրաստ լինեն իրենք:

-Քանի որ, ինչպես Դուք եք ասում, սա միակ հնարավորությունն է ինձ տեսնելու, կարող եմ ասել` խնդրեմ, երբ ցանկանում եք ինձ կարող եք տեսնել, ինչպես նաև մնացած բոլորը: 

Ես կարծում եմ, որ քաղաքացիները նաև Ձեր դիրքորոշման մասին գիտեն, դրա համար այդպես են Ձեզ հետ խոսում: Ես վստահ չեմ, որ մեր քաղաքացիները գործողությունների պատրաստ են: Եվ ես այս վերջին վեց տարում արել եմ առավելագույնը, որպեսզի այդ քաղաքացիները պատրաստ լինեն գործողությունների: 

- Պատկերացրեք, որ հիմա տարբեր շրջաններում ենք լինում, և շատ ագրեսիվ, բուռն տրամադրություններ են, նաև շատ հուսալքություն կա մարդկանց մեջ: Պարզ ասեմ՝ չգիտեն ում հետ կապել հույսը:

-Ես չեմ բացառում, որ հուսալքություն կա, որովհետև այս մթնոլորտը, այս բոլոր գործողությունները, իհարկե, հուսալքության կբերեն: Բայց հուսալքությունը վատ բան է, հուսահատությունը մեղք է:

- Ուրեմն ի՞նչ պետք է անեն մարդիկ:

-Ուրեմն, մարդիկ պետք է պատրաստ լինեն գործողություններին: Ա՛յ, երբ որ իրենք պատրաստ կլինեն գործողությունների`փողոց դուրս գալու և պահանջելու, ես վստահ եմ, որ այդ ժամանակ կհայտնվեն նաև առաջնորդներ:

- Սթափված «պողոսներն» ինչպե՞ս ցույց տան, որ իրենք պատրաստ են:

-Պարզ, շատ պարզ ձևով. երբ որ կոչ են անում դուրս գալ փողոց, մարդիկ պետք է դուրս գան փողոց: 

- Առաջիկայում հնարավո՞ր է:

-Ես կարծում եմ` այո:

- Իսկ կհանձնի՞ Նիկոլ Փաշինյանը: Կհասցնի՞ հանձնել: 

-Դե, ինչ ասեմ: Ես կարծում եմ, որ ինքն ամեն ինչ անում է, որ մի օր ավել մնա բազկաթոռին, բայց այդպես չէ, որ ես, ինչպե՞ս ասեմ, որ ավելի ճիշտ լինի, աղաչում էի, որ գան ինձնից պահանջեն, որ ազատեմ աթոռը: Բայց ստիպված եղա ազատել, որպեսզի շատ ավելի բարդություններ չլինեն մեր երկրում: 

- Բայց այսօր այդ բարդությունները կան: Հասարակությունն ասում է` մեզ հրահանգեն, ինչ անենք:

-Ավելի մեծ բարդություններ կարող են լինել: 

Ես էլ ասում եմ, որ երբ ժամանակը գա, կփորձեմ Ձեզ գտնել...

-Այդ ժամանակը ե՞րբ կգա:

-Երբ որ այդ մարդիկ պատրաստ լինեն: 

- Պարո՛ն նախագահ, մեկ հարց էլ ես տամ: Ոսկեպարում մենք տեսանք, որ բոլորը պաթոսով, ոգևորված ասում էին, որ եկեք բոլորդ այստեղ՝ Ոսկեպար, պաշտպանենք, թույլ չտանք, որպեսզի թշնամին մտնի ներս: Ինչքանո՞վ եք իրատեսական համարում, արդյո՞ք զենք ունեն, արդյո՞ք այդ ներուժը կա դիմադրելու:

Ոչ, դա կլինի արկածախնդրություն: Հիմա 90-ականների սկիզբը չէ, որ որսորդական հրացաններով կամ այլ բաներով փորձեն ինքնապաշտպանություն կազմակերպել: Չի կարելի այդպիսի բան անել: 

- Իսկ ի՞նչ անեն: Թողնեն, որ իրենց տունը տա՞ն:

-Ո´չ, բողոքեն սեփական իշխանությունների դեմ և չսադրեն ադրբեջանցիներին, որպեսզի նրանք ինչ-որ բան սկսեն:

- Սեփական իշխանությունը համոզում է, որ եթե մենք չզիջենք, ապա վատ է լինելու, պատերազմ է լինելու, նաև սպառնում է, որ կձերբակալի:

-Ուրեմն՝ պետք է պարտադրել սեփական իշխանությանը: Իրենք կարող են դա անել: Ոչ թե պետք է հրացան վերցնել ու փորձել սահմանը պահել, այլ պետք է հավաքվել, գալ և իշխանությանը պարտադրել, որ նրանք փոխեն իրենց որոշումը:

- Շնորհակալություն:

Աղբյուրը՝ ՀՀ 3-րդ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի պաշտոնական կայք