Գրենլանդիայում մեկնարկել են խորհրդարանական ընտրությունները

Մանրամասներ
գրենլանդիա

Գրենլանդիայում մեկնարկել են խորհրդարանական ընտրությունները։ 31 պատգամավորական մանդատի համար կպայքարեն վեց կուսակցությունների 231 ներկայացուցիչներ։ Քվեարկությանը կմասնակցի կղզու մոտ 40 հազար ընտրող։ Այս մասին հայտնում է BBC-ի ռուսական ծառայությունը։

Ակնկալվում է, որ արդյունքները վճռորոշ նշանակություն կունենան Դանիայի հետ Գրենլանդիայի ապագա հարաբերությունների համար, հատկապես Արկտիկայի նկատմամբ միջազգային հետաքրքրության աճի ֆոնին:

Ներկայում խորհրդարանի մեծամասնությունը՝ 31 մանդատներից 21-ը, վերահսկվում է «Ինուիտ Ատակվատիգիիտ» (Ժողովրդական համայնք) և «Սիումուտ» (Առաջ) կուսակցությունների կոալիցիայի կողմից: Նրանք երկուսն էլ հանդես են գալիս անկախության օգտին, սակայն «Ինուիտ Ատակվատիգիիտ»-ը չի շտապում հանրաքվե անցկացնել, մինչդեռ «Սիումուտ»-ը խոստանում է այն անցկացնել առաջիկա չորս տարվա ընթացքում։

Համաձայն վերջին հարցումների՝ կղզու բնակիչների ավելի քան 80%-ը կողմ է անկախության։ Գրենլանդացիները ցանկանում են անկախանալ Դանիայից, քանի որ դժգոհ են փաստացի գաղութ լինելուց, չնայած որ լայն ինքնավարության իրավունք ունեն:

Դանիան ներքին գործերի կառավարումը վաղուց հանձնել է Գրենլանդիային, սակայն շարունակում է վճարել անվճար կրթության և առողջապահության համար: Պաշտպանությունն ու արտաքին քաղաքականությունը մնում են Կոպենհագենի իրավասության ներքո։ Դանիան տարեկան գրեթե 600 միլիոն եվրո է հատկացնում կղզուն՝ դրանով իսկ փակելով Գրենլանդիայի գանձապետարանի ծախսերի զգալի մասը։

56 700 բնակչություն ունեցող Գրենլանդիան Դանիայի խորհրդարանում երկու ներկայացուցիչ ունի։ 1951 թվականին Վաշինգտոնը և Կոպենհագենը, ի լրումն ՆԱՏՕ-ի դաշինքի պարտավորությունների, ստորագրել են Գրենլանդիայի պաշտպանության պայմանագիրը։ 1979 թվականից Գրենլանդիան ունի իր վարչապետը։

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը նախկինում մի քանի անգամ նշել է, որ Գրենլանդիան պետք է միանա Միացյալ Նահանգներին։ Նա սպառնացել է բարձր առևտրային տուրքեր սահմանել Դանիայի վրա, եթե վերջինս չհրաժարվի կղզուց։ Թրամփը հրապարակայնորեն չէր բացառել նաև կղզին ամերիկյան վերահսկողության տակ վերցնելու համար ռազմական ուժ կիրառելու հնարավորությունը։

Թրամփին գրավում է կղզու պաշտպանական և տնտեսական նշանակությունը։ Գրենլանդիան Եվրոպայից դեպի Հյուսիսային Ամերիկա տանող ամենակարճ ճանապարհն է, նրա ափերն առատ են ձկներով, իսկ ընդերքը հարուստ է օգտակար հանածոներով։

Նույնիսկ իր առաջին նախագահական ժամկետում էր Թրամփն առաջարկել գնել Գրենլանդիան։ Ինչպես այն ժամանակ,  այնպես էլ այժմ, Դանիայի և Գրենլանդիայի իշխանությունները մերժել են այդ գաղափարը։