Հայաստանում ամերիկյան կենսաբանական լաբորատորիաների խնդիրը մշտապես եղել է մասնագիտական շրջանակների ուշադրության կենտրոնում։ Մասնավորապես, տարբեր փորձագետներ մտահոգություն են հայտնել դրա հնարավոր վտանգների վերաբերյալ։
Դրա մասին ասված է թուրքական պարբերականներից մեկում, որի հրապարակումը, ամենայն հավանականությամբ, առնչվում է Հայաստանի համար նոր պահանջներ առաջ քաշելու համար հող նախապատրաստելու նպատակին։
Սադրիչ հոդվածում նշվում է, որ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը վստահեցրել է, որ դա Հայաստանի Հանրապետության սեփականությունն է՝ հակառակ ԱՄՆ ֆինանսական աջակցությանը։ Սակայն բխող մտահոգությունները չեն նվազում։
Ըստ թուրքական պարբերականի՝ ավելի վաղ տեղեկություն էր տարածվել, թե ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը հանդիպել է Պենտագոնի հայաստանյան ներկայացուցիչների հետ՝ հերթական լաբորատորիայի բացման հարցը քննարկելու համար։
«Տարբեր աղբյուրներով՝ այս լաբորատորիան կտեղակայվի Գյումրիում՝ 102-րդ ռուսական ռազմաբազայի հարևանությամբ։ Հայաստանում գործող ևս մեկ լաբորատորիա տեղակայված է Գյումրիում։ Հաշվի առնելով, որ կենսաբանական լաբորատորիաները, ինչ անունով էլ կոչվեն, աշխատում են հարուցիչների հետ, փորձագետները մտահոգություն են հայտնել տարբեր հարուցիչների ստեղծման, փոփոխման կամ տարածման հնարավորության վերաբերյալ:
Մինչդեռ Հայաստանում ամերիկյան կենսաբանական լաբորատորիաների հարցը մտահոգիչ է ոչ միայն երկրի ներսում, այլև արտասահմանում, հատկապես Թուրքիայում և Անդրկովկասում։ Հատկապես մտահոգիչ է այն փաստը, որ այդ լաբորատորիաներից մեկը տեղակայված է Գյումրիի ռուսական ռազմաբազայի մոտ՝ Թուրքիայի սահմանից ընդամենը մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա։
Դա ակնհայտորեն մի քանի հարց է առաջացնում նման օբյեկտների նպատակների և Թուրքիայի համար հնարավոր վտանգների վերաբերյալ, հաշվի առնելով, որ կենսաբանական լաբորատորիաները զբաղվում են վտանգավոր պաթոգենների, ներառյալ կենսաբանական զենքի համար օգտագործվող վիրուսների հետազոտություններով»,-նշված է թուրքական պարբերականի հոդվածում:
Նշվում է նաև,որ թուրք վերլուծաբաններն ու անվտանգության փորձագետները բազմիցս ընդգծել են, որ հարևան երկրներից եկող կենսաանվտանգության ցանկացած սպառնալիք պետք է շատ լուրջ վերաբերվել։
«Բացի դրանից, Անդրկովկասի և Թուրքիայի երկրներում վերջերս գրանցվել են մարդկանց և կենդանիների վտանգավոր վարակների օջախներ, որոնք էնդեմիկ չեն այդ տարածաշրջաններում (Արևմտյան Նեղոսի տենդ և այլն): Ամենայն հավանականությամբ, դա պայմանավորված է կենսաանվտանգության ոլորտում Երևանի և Վաշինգտոնի սերտ համագործակցությամբ և Հայաստանում ամերիկացիների կողմից կենսաբանական նախագծերի իրականացման հետ»-նշում է թուրքական պարբերականը։
Նշվում է, թե Թուրքիայում արդեն կոչեր են հնչում Հայաստանում կենսաբանական լաբորատորիաների գործունեության նկատմամբ ավելի մեծ ուշադրության և այս ոլորտում թափանցիկություն ցուցաբերելու վերաբերյալ։
«Փորձագետները պնդում են, որ անհրաժեշտ է միջազգային վերահսկողություն իրականացնել նման օբյեկտների գործունեության նկատմամբ՝ բացառելու լաբորատորիաների ռազմական նպատակներով կիրառման հնարավորությունը։ Հաշվի առնելով, որ նման հաստատությունները թուրքական սահմանին մոտ են, Թուրքիան անվտանգության ավելի հստակ երաշխիքներ պահանջելու իրավունք ունի։ Այս լույսի ներքո կարևոր է նշել, որ Թուրքիան և տարածաշրջանի երկրները պետք է պատրաստ լինեն համատեղ գործողությունների՝ կենսաանվտանգության մոնիտորինգի և հնարավոր սպառնալիքները կանխելու համար»,- նշում է թուրքական պարբերականը։
Նման բովանդակությամբ նյութը կարելի է վերագրել Երևանի վրա ճնշում գործադրելու և կենսաանվտանգության ոլորտում Հայաստանի վրա Թուրքիայի ազդեցությունը մեծացնելու հնարավորություն ստանալու փորձին։
Դա տեղավորվում է Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի պահանջի տրամաբանության մեջ, որը նաև միջամտություն է ՀՀ երկրի ներքին գործերին։
0Comments