Ադրբեջանը սրում է Կրեմլի հետ իր հազվագյուտ առճակատումը, քանի որ շարունակվում են ադրբեջանական մարդատար ինքնաթիռի խոցման հետևանքները, ինչը ընդգծում է Ռուսաստանի ազդեցության նվազումը հետխորհրդային տարածքում, գրում է The Guardian-ը։
Դեկտեմբերի 25-ին Ղազախստանի Ակտաուի մերձակայքում կործանվել է «Ադրբեջանական ավիաուղիներ»-ի ինքնաթիռը, որը թռչել է Կասպից ծովի վրայով Ռուսաստանի հարավից, ինչի հետևանքով 38 մարդ է զոհվել։
Միջադեպից հետո Ադրբեջանի ավտորիտար նախագահ Իլհամ Ալիևը մեղադրեց Ռուսաստանին իր հակաօդային պաշտպանության համակարգով ինքնաթիռը պատահաբար խոցելու մեջ և քննադատեց Մոսկվային այդ հարցի շուրջ մի քանի օր «լռելու» համար, ինչը, ըստ նրա, «զարմանք, ափսոսանք և արդարացի վրդովմունք» էր առաջացրել Բաքվում։
APA-ն հավելել է, որ եթե Մոսկվան բացահայտ չընդունի մեղքը և չվերցնի պատասխանատվությունը, ապա Բաքուն հետագա քայլեր կձեռնարկի։
Հոդվածը, որը դիտորդների կարծիքով կարող էր հրապարակվել միայն խստորեն վերահսկվող Ադրբեջանի տեղական իշխանությունների հավանությամբ, հնչեց մեկ օր անց այն բանից հետո, երբ Ղազախստանի իշխանությունները հայտարարեցին, որ ինքնաթիռը արտաքին վնաս է կրել և նրա ֆյուզելաժի վրա անցքերով պատված է եղել:
Զեկույցը խնամքով ձևակերպված է և չի տրամադրում մանրամասներ վնասի պատճառների մասին, սակայն ասվում է, որ վնասվել են ինքնաթիռի կայունացուցիչները, հիդրոտեխնիկան և հարդարման համակարգերը:
Ավելի վաղ արեւմտյան փորձագետները հայտարարել էին, որ ինքնաթիռը, ամենայն հավանականությամբ, խոցվել է ռուսական տարածքից։
Մեկնաբանելով ղազախական զեկույցը՝ Կրեմլը նշել է, որ դեռ վաղ է եզրակացություններ անել։
Մոսկվայի շարունակվող լռությունը հիասթափեցրել է ադրբեջանցի պաշտոնյաներին. «Մենք ակնկալում էինք, որ Ռուսաստանը հրապարակավ կընդունի ինքնաթիռի կործանման պատասխանատվությունը և փոխհատուցում կվճարի զոհերին», - ասել է Ադրբեջանի ԱԳՆ աղբյուրը, որը խնդրել է անանուն մնալ՝ ազատ խոսելու համար։
«Փոխարենը Ռուսաստանը պարզապես անտեսում է աղետը՝ հուսալով, որ այն կանցնի։ Դա արհամարհական է, նրանք մեզ վերևից են նայում»,- հավելել է աղբյուրը։
Լարվածությունը սրվեց հինգշաբթի օրը, երբ Ադրբեջանը Մոսկվային հրամայեց փակել Բաքվում գտնվող «Ռուսական տուն» մշակութային կենտրոնը։ Այն ղեկավարում է «Ռոսսոտրուդնիչեստվոն»՝ ռուսական դաշնային գործակալությունը, որը համարվում է Ռուսաստանի փափուկ ուժի գործիքը և հաճախ կասկածվում է որպես լրտեսության և գաղտնի գործողությունների քող օգտագործելու մեջ:
Միևնույն ժամանակ, ադրբեջանական պետական լրատվամիջոցները հայտնել են, որ Բաքուն ոչ ռազմական օգնության հազվագյուտ խմբաքանակ է ուղարկել Ուկրաինային աջակցելու համար:
Մոսկվայի վեճը Բաքվի հետ տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ Ռուսաստանը սկսում է կորցնել վերահսկողությունը իր նախկին բակերի նկատմամբ: Պուտինի ներխուժումն Ուկրաինա մեծացրել է որոշ երկրներում ռուսական ագրեսիայի հանդեպ վախը և ստիպել նույնիսկ իր դաշնակիցներին վերանայել Մոսկվայի՝ որպես կայուն գործընկերոջ դերը:
Ուկրաինայում պատերազմից թուլացած՝ Ռուսաստանը ավելի ու ավելի է դիտվում որպես անհուսալի դաշնակից և անվտանգության երաշխավոր։
Ադրբեջանի նախկին մրցակից Հայաստանը հրապարակայնորեն խզեց հարաբերությունները Կրեմլի հետ այն բանից հետո, երբ ռուսական խաղաղապահ ուժերը չկարողացան կանգնեցնել Ադրբեջանին զորքեր ուղարկել Լեռնային Ղարաբաղը՝ Ադրբեջանի ներսում գտնվող փոքր հայկական էթնիկ անկլավը վերահսկողության տակ առնելու համար, 2023 թվականին:
Հայաստանը դարձավ առաջին երկիրը, որը դուրս եկավ Ռուսաստանի գլխավորած ռազմական դաշինքից՝ ՀԱՊԿ-ից՝ դիմելով Արևմուտքին և Իրանին՝ աջակցության համար Անցյալ շաբաթ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նույնիսկ հայտարարեց ԵՄ-ին անդամակցելու իր մտադրության մասին։
Հարևան Վրաստանում՝ Կովկասի երրորդ երկրում, տասնյակ հազարավոր մարդիկ ամիսներ շարունակ փողոց են դուրս գալիս՝ ենթադրաբար Մոսկվային իշխանությունների մոտ լինելու պատճառով։
Երկար ժամանակ Ադրբեջանը կարծես դիմադրում էր այս միտումին, երբ Ալիևն ու Պուտինը մտերմացան՝ միավորված ավտորիտար և ոչ լիբերալ աշխարհայացքներով: Սակայն Մոսկվայի արձագանքը ինքնաթիռի խոցմանը «էլ ավելի սրեց հարաբերությունները», - ասել է Ադրբեջանի արտաքին քաղաքական կառույցի աղբյուրը:
Միևնույն ժամանակ, Ադրբեջանի հաստատակամ հռետորաբանությունն ազդարարում է, որ 2023 թվականին...Հայաստանի հաղթանակով Բաքուն ավելի ու ավելի է պատրաստ մարտահրավեր նետել Մոսկվային՝ երբեմնի գերիշխող տարածաշրջանային տերությանը:
Ադրբեջանի վստահությունը սնուցվում է նաև նրա տնտեսական շահերով։ Արևմուտքը հեռացել է ռուսական էներգետիկայից, քանի որ ԵՄ-ն դիմում է Ադրբեջանին՝ օգնելու նվազեցնել Մոսկվայի հանածո վառելիքից նրա կախվածությունը:
Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը շարունակում են սերտորեն կապված լինել տնտեսապես և քաղաքականապես, և դիտորդները զգուշանում են վերջնական ընդմիջում հայտարարելուց:
Ադրբեջանը վերջին տարիներին ամրապնդել է տնտեսական կապերը Ռուսաստանի հետ, և Մոսկվան ավելի ու ավելի է ապավինում Ադրբեջանին՝ որպես հիմնական տարանցիկ հանգույցի: Կասպից ծովում գտնվող Ադրբեջանը ծառայում է որպես Մոսկվայի համար կենսական տարանցիկ հանգույց՝ հեշտացնելով ապրանքների տեղափոխումը դեպի Իրան և Պարսից ծոցի նավահանգիստներ, քանի որ Ռուսաստանը նոր շուկաներ և ուղիներ է փնտրում՝ ի դեմս Արևմուտքի պատժամիջոցների:
Շեշտելով ընդհանուր շահերը, ոմանք Մոսկվայում կարծում են, որ Ռուսաստանի կողմից անկեղծ ներողությունը կարող է թուլացնել լարվածությունը:
«Ադրբեջանն այնքան էլ գոհ չէ խոցված ինքնաթիռի առնչությամբ ռուսական իշխանությունների արձագանքից. «Իհարկե, պարզ է, որ ինքնաթիռը խոցվել է ռուսական հակաօդային պաշտպանության կողմից, բայց, այնուամենայնիվ, այն խոցվել է», - ասում է Կրեմլի մոտ կանգնած ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկովը.
Մյուսներն այնքան էլ վստահ չեն։ «Ակնհայտ է, որ Բաքուն կշարունակի պատրվակ փնտրել Ռուսաստանի հետ լարվածությունը սրելու համար»,- գրում է ՊՆ-ին առընթեր ռուս ռազմական վերլուծաբան Միխայիլ Զվինչուկը։ «Ազալի» ինքնաթիռի վթարը պարզապես պատրվակ էր նախկինում թաքնված դժգոհությունները սրելու համար»:
0Comments