Իրանը դարձավ աշխարհի երրորդ հզորագույն պետությունը, ու մոտակա 200 տարին էս աշխարհում հաղթելու ա էն աշխարհում գտնվող Իմամ Խոմեյնին

Արթուր Դանիելյան․ Մանրամասներ

1

Մինչ դեբիլոիդներն անցել են Ռաիսի հաղթանակի հետևանքների կանխատեսմանը, ձեզ մի դրվագի մասին պատմեմ, որտեղ Իրանն իմ կարծիքով դարձավ աշխարհի երրորդ հզորագույն պետությունը: Դա տեղի ունեցավ 1989 թվականին, երբ ԽՍՀՄ ԱԳՆ Էդուրդ Շևարդնաձեն այցելեց Իրան, որպեսզի հանդիպի Այաթոլա Խոմեյնիի հետ: Այդ պահի դրությամբ ավարտվել էր Իրանի պատերազմը ԽՍՀՄ դաշնակից Իրաքի հետ, իսկ բուն ԽՍՀՄ զորքերը դուրս էին բերվում Աֆղանստանից: Իրանի երկու խոշո հարևանների հետ այս խնդիրները ծագեցին, երբ ԽՍՀՄ-ը հասկացավ, որ Իրանի իսլամական հեղափոխությունը շատ արագ կարող է գրավել Միջին Արևելքն ու Միջին Ասիան:

Ժամանակը ցույց տվեց, որ թե արևմուտքից և թե արևելքից Իրանին զսպելու փորձերը տապալվեցին և ահա Շևարդնաձեն գալիս է հանդիպելու Այաթոլային, ով մինչև այդ երբեք որևէ արտասահմանցի քաղաքական գործչի հետ չէր հանդիպել: Հանդիպման տեսագրությունը կպոստեմ մեկնաբանություններում, որ ձեր աչքով տեսնեք, թե ինչ արեց Խոմեյնին Շևարդնաձեին:

Նախ երկու դելեգացիաները հանդիպում են Իմամի շատ համեստ սենյակում, որը էականորեն տաբերվում էր Շահի շքեղագույն պալատներից: Շևարդնաձեն սկսում է ընթերցել Գորբաչովի նամակը Խոմեյնիին: 10 րոպե լուռ լսելուց հետո Խոմեյնին ընդհատում է Շևարդնաձեին ու ասում հետևյալը՝ «Ես հիասթափված եմ: Ինձ ասել էին որ Գորբաչովը մտածող մարդ է: Պատահական չէ, որ ես նրան նամակ էի գրել: Նամակում խոսքը գնում էր այս կյանքում և հաջորդ կյանքում մարդու տեղի մասին: Ինձ չեն հետաքրքրում այս աշխարհի խնդիրները: Ես մտահոգված եմ հավիտենական կյանքի հարցերով, որոնց պատասխանը ձեզանից չստացա: Ինչ վերաբերվում է երկկողմ հարաբերություններ ունենալուն՝ ես դեմ չեմ»: Սա ասելով` նա վեր է կենում ու, շշմած Շևարդնաձեին մենակ թողնելով, լքում է սենյակը:

Եթե թարգմանենք դիպլոմատիկ լեզվից, Իմամն ասում էր՝ Սովետը ոչնչություն է, ես ձեզ հաղթել եմ ու դուք ինձ հետաքրքիր չեք, որորվհետև ոչ մի պոտենցիալ չունեք որպես քաղաքակրթություն, դուք չունեք գոյության իմաստ:

Կանցեն տարիներ ու Իրանը կգրավի թե Իրաքը և թե Աֆղանստանը, այդ ամենը Իմամը կտեսնի արդեն էն աշխարհից: Իսկ գոյության իմաստը կորցրած աշխարհը կշարունակի փորձել զսպել Իրանին: Թե Իրաքում, թե Աֆղանստանում ԽՍՀՄ-ին կփոխարինի Թուրքիան, տո մեծ առումով ողջ ԽՍՀՄ-ին կփոխարինի ու կկլանի Թուրքիան, բայց նույնիսկ նրանք են դատապարտված, եթե չհասկանան կյանքի իմաստը:

Ուլտրապահպանողական Ռաիսիի օրոք Իրանից հանվելու են արևմուտքի պատժամիջոցները և սկսելու է Իրանի` աշխարհաքաղաքական դոմինանտության հաջորդ փուլը: Մոտակա 200 տարի էս աշխարհում հաղթելու ա էն աշխարհում գտնվող Իմամ Խոմեյնին... ու հաղթելու է բոլորին:

Արթուր Դանիելյան

Ալիևի ուղարկած ծրարը փակ վիճակում փոխանցել եմ Նիկոլ Փաշինյանին. Վանեցյան

Ալիևի ուղարկած ծրարը փակ վիճակում փոխանցել եմ Նիկոլ Փաշինյանին. Վանեցյան

Սերժ Սարգսյանն ու Արթուր Վանեցյանը ջարդեցին «նիկոլիզմի» «պոպուլիզմը»

Սերժ Սարգսյանն ու Արթուր Վանեցյանը ջարդեցին «նիկոլիզմի» «պոպուլիզմը»

Համազգեստով ու քաղաքացիական հագուստով ոստիկանները ծեծում են իրար

Համազգեստով ու քաղաքացիական հագուստով ոստիկանները ծեծում են իրար

Ստեղծել քննիչ հանձնաժողով և պարզել՝ ինչպես եղավ, որ պատերազմ սկսեց և, որ մենք ուղղակի ջախջախվեցինք

Ստեղծել քննիչ հանձնաժողով և պարզել՝ ինչպես եղավ, որ պատերազմ սկսեց և, որ մենք ուղղակի ջախջախվեցինք

Մի գաղտնի զեկույցի եմ ծանոթացել․ կապիտուլյանտն այլևս չունի ձայների մեծամասնություն

Մի գաղտնի զեկույցի եմ ծանոթացել․ կապիտուլյանտն այլևս չունի ձայների մեծամասնություն

Երևի ուզումա ձեռից վերցնեն ու գլխին տան, որ իմանա ինչա

Երևի ուզումա ձեռից վերցնեն ու գլխին տան, որ իմանա ինչա

ԱԱԾ-ն ինձ դիմել ու առաջարկել է․․ Միրզոյանն ստորագրել է Մինասյանի հրապարակած հայտնի՝ ԱԱԾ փաստաթուղթը

ԱԱԾ-ն ինձ դիմել ու առաջարկել է․․ Միրզոյանն ստորագրել է Մինասյանի հրապարակած հայտնի՝ ԱԱԾ փաստաթուղթը

Ինքը պիտի գնա, իրան տարել ա արդեն, իրա հոգեկանը չի դիմանում․ Պապիկյանի սկանդալային զրույցը

Ինքը պիտի գնա, իրան տարել ա արդեն, իրա հոգեկանը չի դիմանում․ Պապիկյանի սկանդալային զրույցը

Վատ կանխագուշակումներ եմ անում, բայց այդպես է լինելու․ Սերժ Սարգսյան

Վատ կանխագուշակումներ եմ անում, բայց այդպես է լինելու․ Սերժ Սարգսյան

Մի կտոր ինքը ձեռով կերավ, մի կտոր Աննային ուտացրեց, մի բաժակ էլ վերջում հաջողացրեց

Մի կտոր ինքը ձեռով կերավ, մի կտոր Աննային ուտացրեց, մի բաժակ էլ վերջում հաջողացրեց

Ես հայտարարում եմ՝ մեր ժամանակ ընդհանրապես անկլավների մասին որևէ խոսք չի եղել․ Սերժ Սարգսյան

Ես հայտարարում եմ՝ մեր ժամանակ ընդհանրապես անկլավների մասին որևէ խոսք չի եղել․ Սերժ Սարգսյան

Նիկոլն ու Չագուչը․ Ում պետքա կհանենք, ում պետքա՝ կմխենք

Նիկոլն ու Չագուչը․ Ում պետքա կհանենք, ում պետքա՝ կմխենք

Այո, Օնիկ Գասպարյանն ինձ զանգել է, կոշտ-կոպիտ խոսակցություն եղել է․ Բա գովասանեի՞նք, ասեինք ապրե՞ք

Այո, Օնիկ Գասպարյանն ինձ զանգել է, կոշտ-կոպիտ խոսակցություն եղել է․ Բա գովասանեի՞նք, ասեինք ապրե՞ք

«Ճակատին նայում ու ասում են՝ «ողջույն, բոզի տղա»․ Սերժ Սարգսյան

«Ճակատին նայում ու ասում են՝ «ողջույն, բոզի տղա»․ Սերժ Սարգսյան