Ամբողջ աշխարհի գետերում հակաբիոտիկների վտանգավոր քանակություն են հայտնաբերել

Ամբողջ աշխարհի հարյուրավոր  գետերի ջրերում՝ Թեմզայից մինչեւ Տիգրիս հակաբիոտիկների վտանգավոր բարձր քանակություն է պարունակվում: Դրա պատճառով բակտերիաները դրանցից շատերի նկատմամբ կայուն են դառնում՝ բուժումը պակաս արդյունավետ դարձնելով:

Այս մասին նշվում է University of York-ի մասնագետների նոր հետազոտությունում:

«Կայունության շատ գեներ, որոնք մենք հանդիպում ենք մարդկային պաթոգենների մոտ ծագում են շրջակա միջավայրի բակտերիաներից», - ասել է բրիտանական University of Exeter-ից պրոֆեսոր Ուիլյամ Գեյզը: Այդ հետազոտությանը նա չի մասնակցել , սակայն արդեն երկար ժամանակ զբաղվում է հակամիկրոբային դեղերի նկատմամբ կայունության խնդրի ուսումնասիրմամբ:

Գիտնականների խոսքով՝ բժշկական դեղերը մարդու եւ կենդանիների թափոնների միջոցով հայտնվում են գետերում եւ հողի մեջ, ինչպես նաեւ թափվում են մաքիչ կառույցներից եւ դեղագործականա ձեռնարկություններից: Որոշակի շրջաններում հակաբիոտիկների մակարդակը  շրջակա միջավայրում բավականին բարձր է, որպեսզի լուրջ ազդեցություն  ունենա ռեզիստենտության զարգացման վրա:

Հետազոտությունը, որը ներկայացվել է Հելսինկիում «Շրջակա միջավայրի թունաբանություն եւ քիմիայի հանրություն» համաժողովին, ցույց է տվել, որ աշխարհի ամենահայտնի գետերից մի քանիսը, այդ թվում Թեմզան, աղտոտված են հակաբիոտիկներով, որոնք  օգտագործվում են լուրջ ինֆեկցիաների դեմ բուժման համար:

Ավստրիայում Դունայից վերցրած նմուշներում գիտնականները 7 հակաբիոտիկներ են գտել, այդ թվում կլարիտրոմիցին, որն օգտագործվում  է շնչուղիների ինֆեկցիաների համար, այդ թվում պնեւմոնիայի եւ բրոնխիտի: Դունայում այս հակաբիոտիկների մակարդակը 4 անգամ գերազանցում է անվտանգ համարվող մակարդակը:

Դանուբը, որը մեծությամբ երկրորդ գետն է Եվրոպայում, այժմ ամենաաղտոտված գետն է մայրցամաքում: Ընդհանուր առմամբ ամբողջ Եվրոպայում այն վայրերի 8 տոկոսում, որտեղ վերցվել էին նմուշներ, հակաբիոտիկների մակարդակը գերազանցում էր անվտանգության սահմանները:

Թեմզան, որը սովորաբար համարվում է Եվրոպայի ամենամաքուր գետերից մեկը, աղտոտված էր 5 տեսակի հակաբիոտիկների խառնուրդով, ընդ որում՝ ցիպրոֆլոքսացինի մակարդակը, որն օգտագործվում է մաշկային եւ միզատար ուղիների վարակները բուժելու համար, ավելի քան 3 անգամ գերազանցել է անվտանգության շեմը:
Գիտնականները թեստավորել են 711 վայր 72 երկրներում եւ հայտնաբերել դրանցում 65 տոկոսի չափով հակաբիոտիկներ: 111 վայրերում հակամիոտիկների ծավալը գերազանցում էր անվտանգության շեմը, ընդ որում՝ ամենաաղտոտված մասերում դրանց կենտրոնացումը գերազանցում էր անվտանգության սահմանները 300 անգամ:

Սակայն խնդիրն այն էր, որ անգամ հակաբիոտիկներով աղտոտվածության ցածր մակարդակը կարող է խթանել դիմադրության զարգացումը:

Հետաքրքրական է, որ ցածր եկամուտ ունեցող երկրների գետերում հակաբիոտիկների կոնցենտրացիան սովորաբար ավելի բարձր է: Ամենավատ ցուցանիշներն Ասիայում եւ Աֆրիկայում են: Դրանց առավելագույն մակարդակը գրանցվել է Բանգլադեշում, որտեղ մետրոնիդազոլը, որն օգտագործվում է հեշտոցային վարակների բուժման համար, ավելի քան 300 անգամ գերազանցոել է անվտանգության մակարդակը. դրա հետքերը հայտնաբերվել էին բուժհիմնարկների մոտակայքում, որոնցում ցածր եկամտով երկրներում հիմնականում չկան դեղամիջոցների հեռացման համար հատուկ տեխնոլոգիաներ:

Անմիջապես գետերում թափվող կոյուղաջրերի սխալ հեռացումը, օրինակ, Քենիայում, եւս հանգեցնում է հակաբիոտիկների բարձր կոնցենտրացիայի: Քենիայի որոշ հատվածներում դրանց կոնցենտրացիան 100 անգամ գերազանցում է անվտանգության մակարդակը: