Ռուսաստանն անզոր է, կարող է օգնել միայն Հայաստանը

Հարցն այստեղ այն է, որ ՀԱՊԿ դիտորդության «գլխավոր» հա­վակնորդների շարքում են դիտարկվում Թուրքիան եւ Ադրբեջանը

Ռուսաստանի Պետդուման վավերացրել է ՀԱՊԿ կանոնադ­րական փոփոխությունների նախաձեռնությունը, որ ներկայաց­րել է ՌԴ Նախագահ Պուտինը։ Դրանով նախատեսվում է ՀԱՊԿ դիտորդի եւ գործընկերոջ կար­գավիճակի սահմանում։ Այս նա­խաձեռնությունն արդեն հասց­րել է քննարկումների տեղիք տալ, որոնք հատկապես ուշագ­րավ դիտանկյան տակ են Հայաստանի տեսակետից։ Բանն այն է, որ երեւանյան դիրքերից հարց է, թե ո՞ւմ համար է Մոսկվան նախատեսում առաջ քաշել այդ գաղափարը, որը, փաստո­րեն, դեռ պետք է անցնի ՀԱՊԿ մյուս երկրների խորհրդարաննե­րով։

Հարցն այստեղ այն է, որ ՀԱՊԿ դիտորդության «գլխավոր» հա­վակնորդների շարքում են դիտարկվում Թուրքիան եւ Ադրբեջանը։ Իհարկե, այստեղ ամեն ինչ այդքան էլ միարժեք չէ, որքան կարող է թվալ առաջին հայացքից, դատելով այդ երկրների հետ Ռուսաստանի ներկայիս հարաբերությունից։ Սակայն հաշվի առնելով այդ երկրների հետ իր հարաբերության բնույթը եւ հանգամանքը կամ այդ հա­րաբերության բացակայությունը՝ Հայաստանը բնականաբար պետք է չափազանց ուշադիր եւ բծախնդիր լինի նրանց համար նախատեսվող որեւէ «պլացդար­մի» հարցում։

Մյուս կողմից, ինքնին դիտորդի կամ գործընկերոջ կարգավիճա­կի ստեղծումը մի հանգամանք է, որը բնորոշ է միջազգային այդօ­րինակ կառույցներին եւ, խոշոր հաշվով, նկատի ունենալով այն, որ Մոսկվան ձգտում է ՀԱՊԿ-ն դարձնել որոշակիորեն միջազ­գային հեղինակություն ու դերա­կատարություն ունեցող կառույց, օրինաչափ է, որ ընդլայնում է այդ կառույցի միջազգային ներկայացուցչականության եւ, այս­պես ասած, մատչելիության հնարավորությունը։ Իհարկե, պետք է նկատել նաեւ, որ Մոսկվայի այդ ջանքերն առայժմ մեծ հաշվով ապարդյուն են, եւ ՀԱՊԿ միջազգային հեղինակություն չի ստացվում որեւէ կերպ։ Եվ դա նաեւ այն պատճառով, որ ռազմաքաղաքական այդ բլոկը աչ­քի է ընկնում իր իսկ անդամ պե­տության հանդեպ անվտանգային հակագործողություններով։ Խոսքը հենց Հայաստանի հան­դեպ ՀԱՊԿ քաղաքականության կամ անպատասխանատվու­թյան մասին է։

Միեւնույն ժամանակ, թավշյա հեղափոխությունից հետո Երե­ւանը բարձրացրել է այդ հարցն ու դրել այն բավականին հաս­տատուն, այդպիսով փաստացի դնելով նաեւ հենց ՀԱՊԿ միջազգային հեղինակության հարցը։ Սակայն այստեղ էլ առաջանում է այլ խնդիր՝ ՀԱՊԿ կազմն ինքնին բացարձակապես հակոտնյա պետական-ռազմավարական շահերով պետությունների հա­մախումբ է, որտեղ կան լուծվող երկկողմ կամ բազմակողմ տա­րաբնույթ ֆորմատներով հար­ցեր, սակայն չկա հավաքակա­նորեն լուծվող որեւէ հարց, երբ անդամ պետությունները բոլորը միասին սկզբունքորեն մեկ հարց են լուծում։

Ահա այս իմաստով է, որ հարց է առաջանում, թե ինչ հարց է լու­ծում Ռուսաստանը, եւ ի՞նչ հարց են լուծելու մյուս անդամները՝ դի­տորդի կամ գործընկերոջ կար­գավիճակի ներդրումով։ Այս հա­մատեքստում Երևանին, թերևս, պետք չէ դիմադրել այդ կարգա­վիճակների ներդրմանը, այլ պետք է պարզապես պատ­րաստվել դրան, որպեսզի ՀԱՊԿ ստացած նոր կանոնադրական հնարավորությունը՝ մի կողմից թույլ չտրվի օգտագործել Հայաս­տանի շահերի դեմ, նոր խաղեր սկսելով Բաքվի կամ Անկարայի հետ, մյուս կողմից էլ Հայաստա­նը կարողանա հնարավոր այդ զարգացումները ծառայեցնել իր շահերին, այսինքն՝ ոչ միայն դնել այդ խաղերն արգելափակելու, այլ նաեւ թավշյա հեղափոխու­թյունից հետո ՀԱՊԿ-ում սկսած իր խաղն առաջ տանելու խնդիր, գրում է hayeli.am: